ميراث مكتوب - در دهۀ اخير توجه ويژه اي به كهنه چاپ هاى ايرانى و اسلامى شامل كتاب هاى چاپ سربى و چاپ سنگى، گراور و افست شده صورت گرفته است.
نهضتى مبنى بر شناسايى و معرفى چاپ سنگى و سربى در ايران اتفاق افتاده، به گونه اي كه عرصۀ رو به رشدى را در فهرست نگارى اين كتاب ها شاهد بوده ايم. از منظر سرويس دهى هم شاهد روند رو به رشدى هستيم، اما مشكل اصلى پژوهشگران و فهرست نگاران كتاب هاى چاپ سنگى و سربى اين است كه باتوجه به آنكه در ابتداى كار خود قرار دارند، اين توقع هست كه يك استاندارد مشخص در اين حوزه تعريف شود تا فهرست نويسان و پژوهشگران اين حوزه دچار تشتت و ناهماهنگى كه در فهارس نسخ خطى - برخلاف سابقۀ نود سال فهرست نويسى نسخه هاى خطى – به وجود آمده، نباشند.اگرچه از لحاظ آمارى كتاب هاى چاپ سنگى و سربى از كتب خطى پايين ترند؛ اما اين امر نبايد اين تفكر را حاكم نمايد كه ما نياز به استاندارد مشخصى براى فهرست نويسى اين نوع از كتاب ها نداريم.
در كتابخانه هايى مانند كتابخانۀ ملى، مجلس، آستان قدس و كتابخانۀ مرعشى، كاربرگ هايى را تعريف كرده اند، اما طبق بررسى هاى انجام شده اين كاربرگ ها هماهنگى لازم را با هم ندارند و در بعضى موارد بيش از چهل درصد تفاوت در اين كاربرگ ها شاهديم. اين روند در درازمدت به كارهاى پژوهشى صدمات جبران ناپذيرى وارد مى كند و همچنين اگر هر فهرست نگاري طبق روند خود و سليقه اي عمل كند، نتيجۀ كار يك دست نخواهد شد و باعث گمراهى پژوهشگران در آينده مي شود و نتيجۀ لازم از اين كاربرگ ها و بانك اطلاعاتى گرفته نمى شود. ما در اين بحث سعى بر آن داريم كه كاربرگى واحد از فهرست نويسى كهنه چاپ ايرانى و اسلامى ارايه كنيم.

متن كامل مقاله «بايد ها و نبايدهاي كهنه چاپ هاى ايرانى و اسلامى» نوشته مجيد غلامي جليسه و علي بوذري كه در شماره 194 كتاب ماه كليات منتشر شده است بر روي فايل زير بخوانيد.