ميراث مكتوب - از ديرباز محققان شيعه و سني به بررسي باطن قرآن اهتمام داشته اند و تفسير باطني كم و بيش حيات خود را در ميان مسلمانان حفظ كرده، و البته تحولاتي نيز پذيرفته است. در طول تاريخ تفسير اماميه، روش برخي مفسران چنين بوده كه در كنار تفسير ظاهري، با استفاده از روايات اهل بيت اشاره اي به بطن آيه نيز داشته باشند، اما كتابي كه به طور خاص تمام اين روايات را در خود داشته باشد، كمتر يافت مي شود. با وجود اين، برخي صاحب نظران غير شيعه كتاب مقدمه تفسير مرآه الانوار و مشكاه الاسرار، تاليف ابوالحسن شريف عاملي اصفهاني(قرن 12) را به عنوان «تفسير باطنيِ» نگاشته شده توسط شيعيان و مرجع مهم آنان انگاشته، و دليلي براي انتساب باطني گري محض به شيعه قلمداد كرده اند.
در اين مقاله، ضمن معرفي كتاب و مولف، به بررسي شبهه فوق پرداخته مي شود و مشخص مي شود كه مولف آن، به هر دو بُعد ظاهر و باطن قرآن توجه داشته است؛ ضمن آنكه اثر به دست آمده، صرفاً مشتمل بر رواياتي در حوزه باطنِ پاره اي از آيات است و هرگز معرف تفسير كاملي از قرآن بر پايه رويكرد باطني نيست. اين كتاب در ميان عالمان شيعي چندان شناخته شده نيست و نمي تواند مرجع تفسيري آنان بوده باشد. ضمناً شبهه انتساب مرآه الانوار و مشكاه الاسرار به عنوان مقدمه تفسير البرهان، وجه علمي مناسبي ندارد.

متن كامل مقاله «عاملي اصفهاني و تعامل با روايات باطني با رويكرد به كتاب مقدمه مرآة الانوار و مشكاة الاسرار» نوشته مجيد معارف و ليلا السادات مروجي در سال چهارم، شماره 8 دوفصلنامه حديث پژوهي به چاپ رسيده است در فايل پايين مطالعه كنيد.