ميراث مكتوب - نفثه المصدور يكي از آثار مهم تاريخي، ادبي اوايل قرن هفتم هجري قمري است. شهاب الدين محمد خرندزي زيدري نسوي در سال 628 (ه.ق) - چهار سال پس از مرگ سلطان جلال الدين خوارزمشاه- اين اثر را به منظور شرح مصايب خود در زمان ملازمت و پس از مفارقت از سلطان، خطاب به يكي از متنفذين ديار خود نوشته است. اگرچه نويسنده اثر قصد داستان گويي نداشته؛ اما ترتيب انتخاب ماجراها، نظمي علي و معلولي به همراه بن مايه هاي روايي را به وجود آورده است.
پرسش اساسي پژوهش اين است كه آيا مي توان نفثه المصدور را يك اثر روايي با بن مايه هاي داستاني دانست؟ براي پاسخ به اين پرسش، با واكاوي روايت نفثه المصدور تلاش شده است، تا آن را از منظر جنبه هاي روايت و تطبيق چهار مقوله مباني روايت، كانوني شدگي، زاويه ديد و گفتمان روايي- به منظور محدود شدن در حد يك مقاله- مورد بررسي قرار دهيم .
استفاده از چارچوب روايت در نفثه المصدور نشان مي دهد، اگر چه نويسنده قصد داستان گويي نداشته است، اما در پس آرايه هاي متعدد و نثر مصنوع اين اثر، بن مايه هاي داستاني وجود دارد.
با بسط اين روش، و توسع در به كارگيري عناصر داستانيِ امروز در آثار تاريخي ادبي كهن، - بخوبي - مي توان اين آثار را تحليل و بخشي از جنبه هاي پنهان آنها را نشان داد.

متن كامل مقاله «بررسي روايت و بن مايه هاي داستاني در نفثه المصدور» نوشته محمود رنجبر و دكتر محمدعلي خزانه دارلو را كه در سال سيزدهم، شماره 25، پاييز و زمستان 1391 فصلنامه كاوشنامه زبان و ادبيات فارسي منتشر شده است را در فايل پايين بخوانيد.