ميراث مكتوب - يكي از روش هاي تفسيري كهن، روش تفسيري عرفاني است. در عصر حاضر، اين روش تفسيري نيز با تفاوت هايي، راهش را ادامه داده است. اين تفاوت ها و تمايزها به قدري است كه مي توان تفسير عرفاني را به دو شاخه متقدم و متاخر تقسيم كرد. از نمونه آثار برجسته اي كه بر اساس روش تفسيري عرفاني متاخر، در مكتب اماميه نگاشته شده اند، مي توان به تفسير كيوان قزويني، مخزن العرفان بانوي اصفهاني و آثار تفسيري علي صفايي حائري اشاره كرد. مفسران عرفاني متاخر، فهم قرآن را تعميم داده و به نوشتن تفسيرهاي عامه پسند همت گماشته اند. اين گرايش، رويكرد شايع و رو به گسترشي دارد كه اثر بسيار زيادي بر فضاي فكري جامعه ـ چه در سطح خواص و چه عامه مردم ـ نهاده است؛ از اين رو نقد و تحليل اين گرايش ضروري به نظر مي رسد. اين روش تفسيري هرچند از فوايد و محاسني برخوردار است، اما كاستي هايي نيز دارد؛ از جمله اين كاستي ها مي توان به عدم ارائه روش علمي و نظام مند، گسيختگي از سنت تفسيري، كم توجهي به روايات معصومان، عصري انديشي و تكيه بر كشف و شهود غير معصومانه اشاره كرد.

متن كامل مقاله «نقد و ارزيابي تفاسير عر فاني متاخر اماميه» نوشته محسن قاسم پور، يحيي ميرحسيني و مرتضي سلمان نژاد كه در شماره 14 دوفصلنامه مطالعات عرفاني منتشر شده است را در فايل پايين مشاهده كنيد.