ميراث مكتوب - شناختن انديشه هاي اخلاقي و تعليمي بزرگان ادبي جز با مطالعه آثار به جا مانده از آنان امكان پذير نيست. انديشه هاي بزرگان ادبي و شعرا، گاه در پرده نثر نمايان است و گاه در ميان نظم. نثر يا نظم، گاه شكل داستاني به خود مي گيرد. نظامي گنجوي يكي از برترين داستان سرايان منظوم بازباني پويا و تصويري است. هنر داستان پردازي نظامي در هفت پيكر و برجسته ترين بخش آن هفت گنبد، جلوه اي بي بديل دارد. در اين مقاله كوشش شده است ضمن ارائه تعاريف روشن و جامع از عناصر داستاني، با شيوه توصيفي - تحليلي قواعد حاكم بر ساختار قصه هاي هفت گنبد بررسي گردد. براي تحقق اين هدف، ابتدا به بيان ويژگي هاي زبان داستاني نظامي و سپس به معرفي مختصر هفت پيكر و شخصيت بهرام پرداخته شده است. آنگاه با تعريفي كوتاه از عناصر داستان، هريك از قصه هاي هفت گنبد بر اساس عناصر داستاني نظير پيرنگ، صحنه پردازي، درون مايه، شخصيت، لحن و حقيقت مانندي تحليل و از نظر فني ارزش گذاري شده است. اين مقاله بر اساس تحليل عناصر برجسته داستاني، مي دارد كه نظامي در داستان نويسي از سنت قصه در قصه گفتن بهره مي برد و براي تازگي بخشيدن به داستان خويش، از شگرد صحنه پردازي هاي پويا، توصيفات بيروني حيرت انگيز و گره افكني هاي متعدد در پيرنگ استفاده كرده است. در ديگر عناصر، داستان هاي نظامي عموماَ از ويژگيهاي قصه هاي كهن برخوردار است.

آنچه در بالا مطالعه كرديد چكيده مقاله «تحليل عناصر داستاني در هفت گنبد نظامي گنجوي» نوشته یوسف گل پرور و دکتر محمدحسین محمدي است كه در كاوش نامه زبان و ادبيات فارسي، شماره 25، پاييز و زمستان 1391 به چاپ رسيده است.

متن كامل اين مقاله را در فايل پايين مشاهده كنيد

توضیح عکس: یک نسخه نایاب از منظومه هفت‌پیکر نظامی گنجوی، متعلق به موزه پرگامون، آلمان.