خازن و دیوان شعرش

میراث مکتوب - در سال 1348 خورشیدی به هنگام بازسازی بخش هایی از حرم امام رضا (ع) از جدار یکی از گنبد ها مقدار زیادی کتاب در داخل کیسه هایی از هم پلاسیده به دست آمد که برای تاریخ و ادب ایران و به ویژه آستان قدس رضوی غنیمتی شایان توجه بود. پس از آن که این کتاب ها و اوراق پراکنده و از هم گسیخته سر و سامانی پیدا کرد نزدیک به دوهزار کتاب و قرآن و جزوه و سی پاره شناسایی شد با مقدار قابل توجهی اوراق پریشان و پراکنده و فاقد هویت که البته هر برگ آن هم می توانست سندی در شناخت فر هنگ بارور اسلامی به شمار آید. جدید ترین تاریخ های وقف و کتابتی که بر پشت برخی از این کتب و اوراق جابه جا دیده می شد همه به پیش از سدۀ نهم هجری باز می گشت و این گمان را در ذهن تقویت می کرد که این قرآن ها و کتب و اوراق همزمان با حملۀ اوزبک ها به خراسان در سال 915 هجری برای در امان ماندن از آسیب دهر در این مکان محفوظ انبار شده است تا پس از فرو کش کردن تلاطم اوضاع به جایگاه اصلی خود یعنی مخازن کتابخانۀ حضرت منتقل شود، که به دلایلی این کار صورت نمی گیرد و بسته ها در داخل اتاقک تا روزگار ما از بسیاری از گزندها محفوظ می ماند هر چند گزندهای دیگری البته به آن می رسد. سخن از اهمیت این گنجینۀ نفیس و ذخائری که که از این طریق بر مجموعۀ فرهنگی ایران افزوده شد، می ماند به وقتی و مجالی دیگر، هر چند که همان سال ها نیز گوشه و کنار چیزهایی در این خصوص درد مطبوعات نوشته شد (گلچین معانی، رجایی) و موضوع تا حدی بر سر زبان ها افتاد. همین قدر بگویم که شادروان دکتر احمد علی رجایی، که طنین سخن گرمش در فضای جلسات نخستین گردهم آیی های انجمن استادان زبان و ادب فارسی هنوز به گوش می رسد با شور و شوق فراوان هم در معرفی آن مجموعه کوشید و هم برخی از نفایس آن را با همت و علاقه ای که داشت منتشر کرد، که از آن میان هم می توانم به انتشار ترجمۀ آهنگین و کهنی از قرآن مجید اشاره کنم که با عنوان پلی میان شعر هجایی و عروضی فارسی در بنیاد فرهنگ ایران آن روز به چاپ رسید. ( تهران 1353) من هم که در آن سال ها در کار تفکیک قرآن ها با رجایی هم کاری می کردم توفیق یافتم ترجمۀ دیگری از قرآن مجید متعلق به این مجموعه را ایضا در بنیاد فرهنگ ایران (1355) با عنوان گزاره ای از بخشی از قرآن کریم (تفسیر شنقشی) به چاپ برسانم که از لحاظ داشتن مختصات گویشی ممتاز و بی نظیر بود.
در این مجال سخن از نسخۀ دیگری است از غنائم این مجموعه که گوشه ای دیگر ا ز تاریخ و فرهنگ نامبردار ایرانی را روشن می کند. از بخت نیک این نسخه عبارت از دیوان شعری است به زبان عربی که یک شاعر با ذوق و ایران دوست اصفهانی به نام ابو محمد عبدالله بن احمد الخازن الاصبهانی در سدۀ چهارم هجری سروده و به گواهی عبارات پایانی ( ترقیمه) نسخه به شرح زیر، مردی به نام ابوالفتح بن علی بن محمد بن المرزبان در رمضان سال 481 هجری برای خودش تحریر کرده است.

ادامه مقاله «خازن و دیوان شعرش» نوشته دکتر محمدجعفر یاحقی را با کلیک بر روی فایل پایین مطالعه کنید.



دريافت فايل

2013-07-14 14:40:00

افزودن دیدگاه جدید

اطلاعات بیشتر درباره قالب‌بندی متن

Filtered HTML

  • نشانی صفحه‌ها وب و پست الکترونیک بصورت خودکار به پیوند تبدیل می‌شوند.
  • تگ‌های HTML مجاز: <a> <em> <strong> <cite> <blockquote> <code> <ul> <ol> <li> <dl> <dt> <dd>
  • خطوط و پاراگراف‌ها بطور خودکار اعمال می‌شوند.

Plain text

  • تگ‌های HTML مجاز نیستند.
  • نشانی صفحه‌ها وب و پست الکترونیک بصورت خودکار به پیوند تبدیل می‌شوند.
  • خطوط و پاراگراف‌ها بطور خودکار اعمال می‌شوند.