ميراث مكتوب - كارشناسان نسخ خطي، آمار مخطوطات عربى موجود را بيش از 3 ميليون نسخه تخمين زده اند. به گمان من يكي از عوامل اصلي نابودي اين نسخه ها اهمال و سهل انگاري است. موضوع سرقت نسخه هاي خطي نيز خرافه اى بيش نبوده؛ از اين رو سخن در اين باره را به زمانى ديگر احاله مى دهم. اين تعداد قابل ملاحظه از مخطوطات عربى، هم اكنون در سراسر دنيا در كتابخانه هاى عمومى و خصوصى پراكنده اند. برخى نسخه هاى موجود در كتابخانه هاى عمومى بدون فهرست و يا داراى فهرست ناقص بوده كه در نتيجه، مجموعه هايى كه گاه حاوى نسخه هاي نفيسى بوده و هم مخطوطات از قلم افتاده به دست فراموشى مى رود در حالى كه محققان سخت در جستجوى برخى از اين نسخه ها
هستند. بسيارى از نسخه هايى كه در جرگه تملكات شخصى بوده
با تنگ نظرى و حبس و مخفى كردن آن از سوى مالكان روبرو بوده است؛ چه اينان نسخه ها را ارث آبا و اجدادى شان پنداشته و خود را نسبت به آن و اهلش شايسته تر مى دانند.
از اين روى بود كه اتحاديه كشورهاى عربى روزهاى آغازين سال 1945 م در انديشه تأسيس معهد المخطوطات العربيه (موسسه نسخه هاى خطى عربى) افتادند تا بزرگترين آمار ممكن از تصاوير مخطوطات ارزشمند و نادرِ پراكنده در دنيا را جمع آورى كرده و در دسترس دانش پژوهان در سراسر عالم قرار دهند و آنان نيز يا در دفتر موسسه و يا از طريق دريافت ميكروفيلم و كپى نسخه ها در ازاى پرداخت مبالغى ناچيز به مطالعه و بررسى اين آثار بپردازند.
از اهداف ديگر موسسه بازگرداندن نسخه ها به مراكز علمى، فهرست بندى كتابخانه هاى عمومى و خصوصى فاقد فهرست و انتشار آن فهارس و تصحيح و نشر مخطوطات گرانسنگ است.
همچنين اين موسسه بر آن است تا به مركزى علمى براى مشاركت هاى پژوهشى ميان دانشمندان و مؤسسه هاي علمى در دنيا و در خدمت مخطوطات عربى و شناسايى آنها و تبادل اطلاعات مربوطه درآيد.

ادامه مقاله «موسسه نسخه‏هاي خطي عربي (گذري بر نيم‌قرن فعاليت آن)» نوشته دكتر محمود محمد طناحي به ترجمه حسين علينقيان كه در شماره 188 كتاب ماه كليات به چاپ رسيده است را در فايل پايين مشاهده كنيد.