چاپ عکسی مجموعه قطب ‌الدّین شیرازی

ميراث مكتوب - یکی از نفائس نسخه ‌های کتابخانه آیت‌الله العظمی مرعشی نجفی، دستنویسی به خط دانشمند نامی سده هفتم و هشتم هجری قطب‌ الدّین محمود بن مسعود شیرازی (634 – 710 ق) است.
علامه قطب الدین شیرازی،‌ ابوالثناء محمود بن مسعود بن مصلح فارسی کازرونی شیرازی اشعری شافعی فقیه، پزشک، فیلسوف، هنرشناس، فیزیک‌دان، عارف، ریاضی‌دان و اخترشناس بزرگ ایرانی در دوره‌ی ایلخانی است و بی شک از نوابغ بشری و از مهم‌ترین دانشمندان اسلامی در چندین شاخه علمی است. نقش بسیار مهم وی در گسترش حکمت و فلسفه، علوم طبیعی، پزشکی و هنر در ایران مغول زده،‌ چنان است که نام وی را در شمار یکی از برجسته‌ترین دانشمندان ایران می‌نشاند.
از وی بیش از پنجاه اثر فارسی و عربی برجای مانده است که شمار کتاب‌های تصحیح و چاپ شده آثار او بسیار اندک است. نباید اهتمام وی را به فارسی نویسی در روزگاری که این روش خروج از عرف دانشمندان به شمار می‌آمد فراموش کرد که این نشانه علاقه وی به گسترش دانش در میان هم‌وطنان و هم زبانانش بوده است.
دره التاج لغره الدباج، شرح حکمه الاشراق،‌ التحفه السعدیه، نهایه الادراک فی درایه الافلاک، التحفه الشاهیّه، اختیارات مظفری، کاشف الاسرار یا کتاب المختار و...
این مجموعه تصویری از نسخه‌ای است بسیار کهن و نفیس و ارزشمند که تمام آن به خط قطب‌الدین شیرازی و در شهرهای قونیه و تبریز کتابت شده و دارای چند رساله، مورخ 685 ق و به شکل بیاضی است و در کتابخانه آیت الله مرعشی به شماره 12868 نگهداری می‌َود. این مجموعه به مناسبت «همایش بررسی آثار و احوال حکیم قطب‌الدّین شیرازی، آذرماه 1391 - شیراز» منتشر شده است.
عناوین رساله‌های این مجموعه عبارتند از:
مجلس مکتوب خوارزم
تاریخ مغول یا ابتداء تاریخ مغول
رساله فی العلم و العمل یا اللّمعه الجوینیّه
تنقیح الأبحاث فی البحث عن الملل الثلاث
أفهام الیهود
الأسئله و الأجوبه
نسخه دیگر این مجموعه از قرن 11 قمری که از روی همین نسخه کتابت شده است در جلد سی و دوم فهرست نسخه‌های خطی فارسی کتابخانه مجلس شورای اسلامی معرفی شده است.
تاکنون چند پژوهش بر پایة این مجموعه به انجام رسیده است که از جمله آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

* اخبار مغولان در انبانة قطب/ به کوشش ایرج افشار. قم: کتابخانة بزرگ حضرت آیت‌الله العظمی مرعشی نجفی، 1389

* اشعار فارسی در جنگ خطّ قطب‌الدّین شیرازی، نسخه‌ای بازمانده از کتابخانه ربع رشیدی»/ جواد بشری. نسخه‌پژوهی، دفتر دوم، صص 525 – 534.

* مقاله‌ای به زبان انگلیسی درباره مندرجات این مجموعه در Studia Iranica/ زابینه اشمیتکه و رضا پورجوادی.

در آغاز این چاپ، مقدّمه دکتر مرعشی درج شده که به زندگی و آثار قطب‌الدّین شیرازی اختصاص یافته و بخش پایانی آن شامل معرّفی آثار مندرج در مجموعه است.
در بخش پایانیِ چاپ عکسی نیز مقدّمه‌ای به زبان انگلیسی دربارة قطب‌الدّین و بویژه مجموعه خط قطب‌الدّین، توسط زابینه اشمیتکه و رضا پورجوادی درج شده است.
مجموعه قطب‌الدین شیرازی (چاپ عکسی نسخه 12867 کتابخانة آیت‌الله مرعشی، مورّخ 685 ق)، زیر نظر و با پیشگفتار فارسی سیّدمحمود مرعشی نجفی و گزارش انگلیسی پروفسور زابینه اشمیتکه و دکتر رضا پورجوادی در 332 صفحه توسط کتابخانه بزرگ حضرت آیت‌الله العظمی مرعشی نجفی در قم منتشر شده است.

منبع: كتابخانه مجلس شوراي اسلامي

افزودن دیدگاه جدید

Filtered HTML

  • نشانی صفحه‌ها وب و پست الکترونیک بصورت خودکار به پیوند تبدیل می‌شوند.
  • تگ‌های HTML مجاز: <a> <em> <strong> <cite> <blockquote> <code> <ul> <ol> <li> <dl> <dt> <dd>
  • خطوط و پاراگراف‌ها بطور خودکار اعمال می‌شوند.

Plain text

  • تگ‌های HTML مجاز نیستند.
  • نشانی صفحه‌ها وب و پست الکترونیک بصورت خودکار به پیوند تبدیل می‌شوند.
  • خطوط و پاراگراف‌ها بطور خودکار اعمال می‌شوند.