ميراث مكتوب - از روزگار زندگی ناصرخسرو تا نگارش کهن ترین دستنویس بر جاي مانده از دیوان وي نزدیک به سه سده فاصله افتاده است. کهن ترین گلچین دیوان او نگاشتۀ 712 - 714 قمري است که در چاپ مینوي - محقق (1353) با نشانۀ «س» به كار رفته است. دستنویس کامل دیوان این سراینده در 736 قمري نگاشته شده است. پیداست که در درازاي این سه سده دست خوردگی ها و تحریف هاي فراوانی در استنساخ سروده هاي وي روي داده است؛ به ویژه که در زبان این سراینده برخی واژه ها و ساخت هاي نحوي دیده می شود که به همراه پاره اي از ویژگی هاي مربوط به سبک فرديِ وي، فهمِ متن دیوانش را براي بسیاري از خوانندگان و رونویسگران، بیش و کم دشوار کرده است؛ بنابراین به درستیِ ضبط هاي کنونی دیوان وي، چه چاپ نصرالله تقوي (1307) چه چاپ مجتبی مینوي و مهدي محقق (1353)، نمی توان یکسره اعتماد کرد، بلکه اعتبار آن ها را در بسیاري از موارد باید در گروِ آن دانست که شواهدي از سروده هاي شاعر یا سخنوران هم سرزمین و هم روزگارش تأییدشان کند؛ از همین روي برخی پژوهشگران با آگاهی از واقعیت گفته شده، یادداشت هایی نگاشتند و با گمانه زنی هاي پذیرفتنی یا استدلال هاي منطقی و همخوان با شیوه سخن پردازيِ ناصرخسرو، توانستند گره برخی
از بیت هاي دیوان او را بگشایند و لغزش مصححان را در کار تصحیح بازنمایند و یا درستی و نادرستی پاره اي از نسخه بدل ها را نشان دهند.
متن كامل مقاله «تصحیح بیت هایی از ديوان ناصرخسرو» نوشته وحید عیدگاه طرقبه اي كه در شماره 5 و 6 فرهنگ نويسي منتشر شده است با كليك بر روي گزينه دريافت فايل مطالعه كنيد.