ميراث مكتوب - موسسه شرق شناسی سارایوو، یکی از موسسات معتبر علمی و پژوهشی کشور بوسنی و هرزگوین به شمار می آید که هدف اصلی آن، تحقیق میراث مکتوب آن کشور به سه زبان شرقی عربی، ترکی و فارسی است.
این موسسه در سال 1950 میلادی تاسیس و از آن زمان فعالیت هایی برای جمع آوری نسخه های خطی و تحقیق آن آغاز شد. در دهه نود قرن بیستم، گنجینه نسخه های خطی موسسه شرق شناسی سارایوو در برگیرنده 5263 مجلد خطی بود. در این گنجینه، نسخه های خطی آثاری در علوم اسلامی، عرفان و تصوف، فلسفه(و به خصوص در منطق)، ریاضیات، تاریخ، جغرافیا و... نگهداری می شد. علاوه بر این، تعداد نسبتاً زیادی از نسخه های خطی آثار ادبی(دیوان های اشعار شاعران بوسنیایی و عثمانی یا اشعار پراکنده شاعران مختلف)، آثار منثور و غیره در این گنجینه موجود بود، اما پس از تجاوز خونین به کشور بوسنی و هرزگوین، ساختمان آن زمان موسسه شرق شناسی به کلی در آتش سوخت و موجب حسرت فرهنگ دوستان و فرهیختگان کشور ما و سراسر جهان شد.
هدف این وحشی گری غیر قابل توصیف، از بین بردن هرگونه اثری و شاهدی درباره وجود فرهنگ و تمدن اسلامی در کشور بوسنی و هرزگوین بود و از آن مجموعه بزرگ، تنها 108 مجلد خطی شامل 203 اثر مستقل برجای مانده است. از آنجا که فهرست های قبلی نسخه های خطی موسسه در آتش سوخته بود، مسئولان موسسه تصمیم گرفتند تا فهرست جدید نسخه های باقی مانده موسسه شرق شناسی تدوین و منتشر شود.
در فهرست جدید، گزارش ها درباره نسخه ها به فصل های چهارگانه عربی، ترکی، فارسی و بوسنیایی تقسیم شده که تعداد نسخه های خطی فارسی از تعداد ده نسخه تجاوز نمی کند.
دکتر نامیر کاراخلیلوویچ در مقاله ای با عنوان «نگاهی به نسخه های خطی فارسی موسسه شرق شناسی سارایوو» که به یاد شادروان ایرج افشار در شماره 46 دوماهنامه گزارش میراث چاپ شده، به تقسیم بندی موضوعی و معرفی مختصر نسخه های خطی فارسی موجود در موسسه شرق شناسی سارایوو پرداخته است. کشف الاسرار، اعتقاد نامه، رساله در وجود خدا، رساله فی العقائد، رساله نور، بوستان سعدی و نظم، تعدادی از نسخه های خطی فارسی در آن موسسه است.
منبع: بساتين