ميراث مكتوب - بهاءالدین ابوعمرو عثمان بن عمر بن محمد مختاری غزنوی از اساتید شعرای فارسی گوی نیمۀ دوم قرن پنجم و نیمۀ اول قرن ششم هجری معاصر حکیم سنایی و مسعود سعد و امیر معزی است. ولادتش در ایام سلطنت سلطان ابراهیم بن مسعود غزنوی (450 ـ 492) و وفاتش در زمان بهرامشاه غزنوی (512 ـ 548) اتفاق افتاده است. حکیم مختای مداح رسمی ملک ارسلان بن مسعود بن ابراهیم غزنوی (509 ـ 512) بوده و در دربار وی سمت ملک الشعرایی داشته و از آن پادشاه بیش از دیگر ملوک و رجال آن عهد توجه و اقبال و نعمت و احسان دیده است.
در قصیده سرایی و مثنوی سازی در ردیف اول استادان شعر فارسی شمرده می شود. آثار او دیوان قصاید و غزلیات و قطعات و رباعیات است. از مثنوی های او یکی هنرنامه یمینی است که منظومه حکیمانه ای است بر وزن بحر خفیف، دیگری مثنوی شهریارنامه است که از حماسه های ملی است و بر وزن و اسلوب شاهنامه فردوسی سروده است.
دیوان عثمان مختاری از متون ارزنده و مهم زبان فارسی است. اهمیت این دیوان هم از جهت اشعار استادانۀ آن و احتوای بر لغات کهنه است، هم از جهت تاریخی نیز دارای فواید بسیار است و چون عثمان مختاری قصاید خود را در مدح سلاطین و بزرگان عهد خویش سروده است، نکاتی گران بها درباره سرگذشت و احوال رجال و وضع اجتماعی آن زمان از خود به یادگار گذاشته است. مثنوی شهریارنامه او یکی از منظومه های پربهای داستانی ایران قدیم است و از این نظر شایان کمال توجه است. دیوان عثمان با تطبیق نسخه های مختلف کهن تهیه شده است و این مجلد شامل:
مقدمه، قصاید، ترکیبات، غزلیات، قطعات، رباعیات، مثنویات
مثنوی شهریارنامه، فهرست ها و صواب نامه و مستدرکات است.
چاپ جديد ديوان عثمان مختاري به تصحيح استاد جلال الدين همايي در 970 صفحه، شمارگان 1000 نسخه به بهاي 210000 ريال از سوي انتشارات علمي و فرهنگي منتشر شده است.
دوشنبه 20 آبان 1392 - 01:33

.........................................................

نظر کاربر: مازیار طهماسبی
دوشنبه 20 آبان 1392 - 01:33
بسیار عالی. چاپ نفیس است کاش از مقدمه ی مرحوم همایی در شرح حال عثمان مختاری کامل چاپ میشد و حواله به کتاب دیگری نمی دادید