درآمدي بر فلسفه كيهان ‌شناسي

ميراث مكتوب - دکتر موسی اکرمی در تازه ترین اثر خود ضمن نگاه به فلسفۀ علم به فلسفۀ کیهان شناختی پرداخته است.
دکتر اکرمی در بخشی از آغاز سخن کتاب خود می نویسد: «فزون بر آن، فرصت نیکوی آموزش دِهی «فیزیک نوین»، با بخش‌هائی در «کیهان‌شناسی»، و همچنین «فلسفۀ فیزیک»، با بخش‌هائی در «فلسفۀ کیهان‌شناسی»، همه در بافتار و فضای «فلسفۀ علم»، دست داد، و اندیشۀ نوشتن کتابی در «فلسفۀ کیهان‌شناسی» در نهان خانۀ جانم آشيان گزيد.
با پدیدآیی کیهان‌شناسیِ نوینِ فیزیکی در سال‌های آغازین سدۀ بیستم، و پس از آن، فضای فلسفه‌ورزی در بارۀ بنیادها، روش‌ها، وپیامدهای این علم شاهد گفت ‌و گوها و بررسی‌ ها‌ئی در پیوند با جُستارهای گوناگون فلسفۀ کیهان‌شناسی بود، به گونه‌ئی که آرام آرام این ویژواژه [= اصطلاح] در این فضا طنین اندار شد و روشنای برآمدن گونۀ نوینی از فلسفۀ علم در افق پدیدار گردید.
با این همه، تا آنجا که من جستجو کرده‌ام، تا کنون به زبان انگلیسی کتابی با فرنام «فلسفۀ کیهان‌شناسی» (Philosophy of Cosmology) نه نوشته شده است و نه از زبان دیگری ترجمه گردیده است. از این رو، چند سال پیش از این نوشتن کتابی در این زمینه را در برنامۀ خود گنجاندم. ولی چنین فرصتی براي نگارش «فلسفة كيهان‌شناسي» تا كنون دست نداده است.
براستی دریافت این كه «قافله عُمر عجب مي‌گذرد» باید آدمی را وادارد تا، چون کشیدنِ آب دریا را نمی تواند، دَم را به طربِ چشيدنِ آن به قدر تشنگي دريابد... .و من از فرصتي بهره گرفتم تا دست به نگارش «درآمدی به فلسفۀ کیهان شناسی» زنم.
برای نوشتن این رساله بر آن شدم که هرگز به گونه ئی مستقیم و خودآگاهانه به اندیشه های هیچ کیهان شناس و فیلسوفی نپردازم، و تنها و تنها آنچه را در نهانخانۀ جان و خِرَدم نشسته است، و چه بسا در خودآگاه خویش از آن آگاهی ندارم، بیابم و بنگارم (تنها درستی برخی از دانسته های عددیِ مرتبط با کیهان فیزیکی را با نوشته هائی که در دسترس همگان اند سنجیده ام).
و بدین سان این رساله، در جايگاه نخستين رساله‌ئي كه فرنام شكوهمند «فلسفة كيهان‌شناسي» را دارد، از شامگاه چهارشنبه پانزدهم آذرماه تا نيمروزان پنج‌شنبه دوازدهم بهمن‌ماه 1391، همراه با كارهاي زندگي روزمره و دانشگاهي، بر صفحة رايانه به نگارش درآمد؛ ولي نه همچون یک کتاب دانشگاهی با ساختار پژوهشی مستند به نوشته های دیگران، بل بیش‌تر همچون سرودن يك شعر كه در آغاز تنها احساسي وجود دارد، یا همچون نگارش داستاني تودرتو و سرشار از رویداد كه در آغاز تنها اخگري از آن در ذهن است، یا همچون بافتن قالي‌ئي با پیرنگی ناروشن كه گره به گره آفريده مي‌شود، یا همچون توماري كه هر آن گشوده مي‌شود بي‌ آن كه بدانيم در آن بدرستی چه چیزی نوشته شده است، یا همچون...
فرگرد يكم در آمدي به واقع‌گرايي علمي، فرگرد دوم در آمدی به فلسفه و فلسفۀ علم، فرگرد سوم درآمدي به كيهان‌شناسي: از كيهان تا كيهان‌شناسي، فرگرد چهارم درآمدي به فلسفۀ كيهان‌شناسي عناوین فصول این کتاب است.
چاپ یکم درآمدي به فلسفۀ كيهان‌ شناسي از سوی انتشارات نگاه معاصر به تازگی منتشر شده است.

افزودن دیدگاه جدید

Filtered HTML

  • نشانی صفحه‌ها وب و پست الکترونیک بصورت خودکار به پیوند تبدیل می‌شوند.
  • تگ‌های HTML مجاز: <a> <em> <strong> <cite> <blockquote> <code> <ul> <ol> <li> <dl> <dt> <dd>
  • خطوط و پاراگراف‌ها بطور خودکار اعمال می‌شوند.

Plain text

  • تگ‌های HTML مجاز نیستند.
  • نشانی صفحه‌ها وب و پست الکترونیک بصورت خودکار به پیوند تبدیل می‌شوند.
  • خطوط و پاراگراف‌ها بطور خودکار اعمال می‌شوند.