گزارش سومین جلسه نسخه شناسی

ميراث مكتوب - موضوع این جلسه بررسی علائم نگارشی در نسخه های خطی فارسی و عربی بود که توسط امیر منصوری، دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی ارائه شد.

منصوری بررسی خود را با نسخه های کهن قرآن کریم آغاز کرد. وی نخست در باب قرآن کتابت شده به خط علی بن هلال (ابن بواب) مورخ 391هـ ق نکاتی را ذکر نمود و سپس برخی از ویژگی های کتابتی این اثر را برشمرد. بررسی نسخ خطی بر اساس تاریخ کتابت آن ها ادامۀ مبحث منصوری بود. وی نخست تصاویری از نسخ خطی مکتوب در قرون پنجم تا دهم را نشان داد و سپس به ترتیب زمانی به بررسی انواع علائم نگارشی مانند سه نقطه، نقطه، ویرگول و .... در آن ها پرداخت.

مهمترین این نسخه ها عبارت بودند از: الابنیة عن حقایق الادویة کتابت اسدی توسی، هدایة المتعلمین فی الطب مورخ 478هـ ق و احیاء علوم دین مورخ 530هـ ق از کتابخانۀ مجلس و نیز التفهیم ابوریحان کتابت 538هـ ق، نثر الدر منصور بن حسین آبی مورخ565هـ ق، ذخیره خوارزمشاهی مورخ 687 به شماره 2327 مجلس، التوسل الی الترسل مورخ 666 هـ ق، عجایب المخلوقات و غرائب الموجودات قزوینی مورخ 678 هـ ق، شاهنامه فردوسی نسخه سن ژوزف، المعجم فی معاییر اشعار العجم مورخ781هـ ق محفوظ در کتابخانۀ مجلس، تواریخ شیخ اویس از قطبی اهری از قرن هشتم، سفینۀ تبریز مورخ 721هـ ق، روح الارواح مورخ 856هـ ق مجلس شماره 10186، تاریخ نامۀ هرات شماره9651 کتابخانۀ مجلس از قرن نهم هجری و ..... در ادامه استادان و حاضران در جلسه به نقد و بررسی سخنان منصوری و ارائۀ دیدگاه های خود در این زمینه پرداختند و مقرر شد به منظور تحقیق دقیق تر در باب علایم نگارشی در نسخه های خطی، آثار فوق به علاوه چند نسخه دیگر نخست بر اساس جغرافیا و زمان کتابت دسته بندی گردد و آن گاه به صورت جزیی تری این بحث پیگیری شود.

جلسات تخصصی نسخه شناسی با همکاری قطب علمی و گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد هر دو هفته یک بار در محل کتابخانۀ مرحوم دکتر غلامحسین یوسفی برگزار می شود.

جلسۀ آینده این نشست به بحث «نگارگری و شیوه های نگارگی در تمدن اسلامی ایرانی» خواهد پرداخت و فاطمه ماهوان، دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی که رسالۀ دکتری خود را در همین زمینه می گذراند سخنران جلسه خواهد بود. ضمناً یکی از بخش های جلسۀ نسخه شناسی خواندن بخش هایی از نسخه های خطی است که پژوهشگران در خواندن آن دچار مشکل اند بنابراین این دسته از دوستان می توانند به صورت حضوری یا از طریق ایمیل بخش های مورد نظر از آثار درست تصحیح خود را به دست اندرکاران این نشست برسانند تا در این جلسات که با حضور استادان و صاحب نظران این حوزه برگزار می شود مورد بازبینی قرار گیرد و نظرات پیشنهادی اعلام شود.

جلسۀ بعدی سلسله نشست های نسخه شناسی روز شنبه 11 آبان سال جاري ساعت 12:30- 14 برگزار خواهد شد.

پستهای الکترونیک ارتباطی با دست اندرکاران جلسه

salman_saket@yahoo.com

mojarrad_mojtaba@yahoo.com

amiremansoori@gmail.com