ميراث مكتوب - ادبيات تعليمي يكي از شاخه هاي مهم و كهن ادب فارسي است مضامين تعليمي از ديرباز در داستان ها كه همواره از نيازهاي ذهني و عاطفي بشر بود، راه يافت و ايرانيان به جنبه تعليمي آن توجه كرده اند.
حكايت پردازي نيز از شيوه هاي داستان پردازي است كه در قرون چهارم با مضامين اندرزي در مثنوي هايي چون كليله و دمنه به كار رفته است. در قرن پنجم هـ .ق حديقه سنايي نخستين منظومه عرفاني است كه با هدف تعليم مباحث عرفاني، ديني و اخلاقي سروده شد و از حكايت هاي تمثيلي در بيان مفاهيم استفاده كرد. پس از او عطار اين شيوه را گسترش داد و مولانا آن را به كمال رساند.
اميرخسرو دهلوي نيز در قرن هشتم، در تاسي از نظامي، نظيره مطلع الانوار را به شيوه مخزن الاسرار سرود. در همه اين مثنوي ها براي تبيين و تاكيد بر مضامين عرفاني –اخلاقي، از حكايت استفاده شده است. حكايت ها با توجه به جنبه تعليمي از كاركردهاي متفاوتي برخوردارند لذا هدف از اين پژوهش آن بوده است تا معلوم گردد، حكايت هاي تعليمي در مطلع الانوار، از چه اهدافي برخوردارند و اميرخسرو با چه كاركردهايي به تبيين و آموزش تعاليم اخلاقي، مذهبي و عرفاني خويش پرداخته است. در اين پژوهش، با شيوه تحليلي - توصيفي مجموع بيست حكايت تعليمي در مثنوي اخلاقي مطلع الانوار، از جهت محتوايي مورد بررسي قرارگرفته است و در نهايت اين نتيجه به دست آمد كه اميرخسرو دهلوي در حكايت هايش از كاركردهاي متنوعي از جمله اقناع و اثبات، تصوير سازي و ادراك، عبرت پذيري، تسهيل مباحث پيچيده، آشنايي زدايي، تحول و جز آن در جهت تبيين مسائل اخلاقي، آداب شرعي و عرفاني استفاده كرده است.

متن كامل مقاله «حكايات تعليمي و كاركردهاي آن در مطلع الانوار اميرخسرو دهلوي» نوشته محمدمهدي ناصح و سوسن يزداني كه در شماره هفدهم پژوهشنامه ادبيات تعليمي منتشر شده است در فايل پايين مطالعه كنيد.