ميراث مكتوب - دکتر علی ارطغرل در شماره 187 «کتاب ماه تاریخ و جغرافیا» نگاهی دارد به کتاب تاریخ نگاری و مورخان عثمانی نوشته نصرالله صالحي. بخشي از اين مطلب را به ترجمه حسن اسدي در پايين مي خوانيد.

امروزه دیگر مورخى در میان ما وجود ندارد که تأسیس حکومت عثمانى در آسیاى مقدم، قدرت گیرى و سپس گسترش سریع آن در پهنۀ وسیع جغرافیایى را همچون مورخان رومانتیک گذشته با استناد به عبارت ادبي «دولت جهانگشاى برآمده از یک قبیله متشکل از 400 چادر» توضيح دهد.
حتى پژوهشگران تاریخ عثمانى نمى توانند مشخص کنند که بعضى از عبارات موجود در منابع این دوره با هدف ارائۀ يك «واقعيت تاريخي» به نگارش درآمده اند یا صرفاً ادامه دهنده سنّت هاى ادبى پیشینیان هستند. از این رو رعایت جانب احتیاط را
ضرورى مى دانند و عده اى نیز قویاً معتقدند که اطلاعات موجود در منابع ادبى باید از طریق روش هاى متنوع و بین رشته اى، همچون مطالعات میدانى در باستان شناسى، سنجیده شوند. در عین حال آگاهى به دشوارى استنتاج هاى مورد اعتماد تاریخى از متون صرفاً تاریخى موجب پیدایى و رشد نگرش ها و جریان هاى اجتماعى - اقتصادى، تطبیقى و بین رشته اى یا تحلیل فرهنگ در پژوهش هاى عثمانى شده است. حاصل این نگرش ها و جریان ها پژوهش هایى است که در سال هاى اخیر انجام شده اند. اکنون موضوع مناقشه برانگیز این است که محیط سیاسى - فرهنگى پژوهشگران امروزى تاریخ عثمانى، همچون محیط فرهنگى و عقیدتى اى که مورخان و متون عثمانى در آن پرورش یافته اند، به چه میزان در فهم و تحلیل آنان از رویداد تاریخى تأثیر داشته است و تحلیل هاى تاریخى و مکتب هاى متنوع تاریخ نگارى به چه میزان نمایانگر واقعیات تاریخ عثمانى اند.

ادامه اين مطلب را در فايل زير بخوانيد.