ميراث مكتوب - کتاب «مسالک الیقین فی بیان عمده اصول الدین» که به قلم شمس الدین محمد گیلانی مشهور به ملاشمسا از محققان قرن یازدهم به رشته تحریر درآمده است.

ملا شمسا از جمله معاصرین و همدرسان حکیم صدرالمتالهین و از علمای امامیه حوزه فلسفی اصفهان و شاگرد میرداماد است که در مدرسه شیخ لطف الله درس خوانده و ترقی کرده است. او در مباحث فلسفی و عقلی پیرو مکتب مشاء و تربیت یافته مکتب اصفهان است. وی در مقدمه کتاب مسالک الیقین تصریح نموده که درصدد اثبات سه مطلب اساسی وجود خارجی عین ذات واجب است، صفات کمالی عین ذات واجب است و علم واجب به اشیاء قبل از وجودشان، حصولی یا حضوری نبوده؛ بلکه به نحو ثالثی از علم است، می‌باشد.

از شمس الدین محمد گیلانی آثار و تألیفات بسیاری به جای مانده است که بیش از چهل و شش عنوان رساله در علوم عقلی – نقلی و ساحت‌های دیگر است.

در تصحیح کتاب مسالک الیقین از سه دستنوشت استفاده شده است:

نسخه خطی شماره 2791 کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی که به خط نستعلیق بوده و دارای 161 برگ در 20 سطر است.

نسخه خطی شماره 307 کتاباخنه دانشگاه تهران که به خط نسخ خوش و پاکیزه است. این نسخه دارای 134 برگ در 20 سطر می‌باشد.

نسخه خطی به شماره 2/10425 کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی که به خط نستعلیق و در 78 برگ 29 سطری نگارش یافته است.

بعد از مقدمه مصحح متن مسالک الیقین آمده است و سپس فهرست‌ها شامل فهرست آیات، فهرست احادیث و اشعار، فهرست نام اشخاص، فهرست نام گروه‌ها، فهرست نام کتاب‌ها، فهرست اصطلاحات و فهرست منابع تحقیق آمده است.

مسالک الیقین فی بیان عمده اصول الدین نگاشته ملا شمسا با تصحیح، تحقیق و مقدمه دکتر طوبی کرمانی عضو هیئت علمی دانشگاه تهران و علیرضا اصغری در سی، 289 صفحه نگاشته شده است.

بنیاد حکمت اسلامی صدرا در سال 92 این کتاب را منتشر نموده است.

منبع: کتابخانه مجلس شورای اسلامی