میراث مکتوب- از مرزبان نامه مرزبان بن رستم بن شروین، از ملوک طبرستان (اواخر سده چهارم هجری)، امروز دو تحریر و تهذیب در دست است. یکی به نام روضة العقول محمد بن غازی ملطیوی از دبیران دربار سلاطین سلجوقی روم، که در 598 به پایان رسیده، و دیگری به خامه سعدالدین وراوینی، از دبیران و ملازمان دستگاه وزارت خواجه ابوالقاسم ربیب الدین هارون، وزیر اتابک آذربایجان و ارّان، ازبک بن محمدبن ایلدگز (607-622)، که آن را به نام وزیر توشیح کرده است.
مؤلفان دو تهذیب یا ترجمه مرزبان نامه، مؤلف اصل کتاب را به درستی نمی شناخته اند و ابهام های موجود در اشارات ایشان، محققان دوره های اخیر را در شناخت مؤلف اصل کتاب دچار آشفتگی نظر کرده است. فتح الله مجتبایی در مقاله «چند نکته درباره مرزبان نامه: مصنف و زبان اصلی آن» که در شماره اخیر نامه پژوهشی ادبیات و عرفان به چاپ رسیده است، کوشیده ضمن اشاره به این ابهام ها و آشفتگی ها، با ارائه تصویری روشن تر از مؤلف اصل کتاب، به رفع این ابهام یاری رساند.
مجتبایی بعد از بررسی مستندات و آوردن دلایل مختلف، در انتهای نوشتار خود چنین آورده است: « به گمان من مصنف اصلی مرزبان نامه، مرزبان بن رستم است، که خود مردی ادیب و علم دوست بوده و مجموعه ای از داستان های ایرانی را از منابع مختلفی (که برخی از آنها معلوم و قابل شناخت است) گرد آورده، و آن را به زبان فارسی دری ساده و بی تکلف سده چهارم پرداخته و به یکی از ملکزادگان طبری زبان خاندان باوندی که همنام خود او بوده نسبت داده، و برای آنکه اعتبار قدمت و اصالت به کار خود بخشیده باشد، آن را ترجمه تصنیف آن ملکزاده شمرده است».
نامه پژوهشی ادبیات و عرفان (دو فصلنامه علمی ـ تخصصی علامه)؛ سال یازدهم ـ شماره پیاپی 33ـ پاییز و زمستان 90؛ صاحب امتیاز: دانشگاه تبریز؛ مدیر مسئول: دکتر سیدمحمدتقی علوی؛ انتشارات دانشگاه تبریز؛ قطع وزیری؛ 195 صفحه؛ قیمت 20000 ریال


معرفی نشریه از زکیه بیات