میراث مکتوب- کتاب نقض نوشتۀ نصیرالدین ابوالرشید عبدالجلیل قزوینی رازی حدود سال 560ق نوشته شده و متن آن به تصحیح استاد میر جلال‌الدین محدث ارموی، توسط انجمن آثار ملی به چاپ رسیده است. کتاب گنجینة کم ‌نظیری از اطلاعات فرهنگی و تاریخی و جغرافیایی و مشاجرات فکری دنیای اسلام را به خواننده عرضه می‌کند. محدث ارموی چاپ اول را با استفادۀ پنج نسخة موجود در ایران و هند تصحیح کرده بود؛ در چاپ دوم این تعداد به هشت نسخه رسیده است. به تازگی نسخه‌ای از این کتاب در گنجینۀ مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان (به شماره 14095) شناخته شده است که به نظر می‌رسد برخی مشکلات باقیمانده در متن را تا حد زیادی حل می‌کند. شایسته است در نشر مجدد این کتاب حتماً با نظرداشت نسخۀ کتابخانۀ مرکز، تصحیح سوم کتاب عرضه شود.

این نسخه که به شمارۀ 14095 در فهرست استاد احمد منزوی ثبت شده، نسخه‌ای بدون تاریخ است. فهرست‌نگار تاریخ کتابت آن را قرن دهم حدس زده است. خط آن نسخ خوش و عناوین به خط ثلث و درشت‌تر است و متن در 238 ورق 21 سطری کتابت شده است. نسخه از اول افتادگی دارد و کمتر از پنج صفحه از متن چاپ شدۀ استاد محدث را ندارد. نسخه از عبارت «عداوت امیرالمؤمنین علی است...» در صفحۀ 5 متن چاپی آغاز می‌شود. پایان آن نیز افتادگی دارد و چنین پایان می‌یابد: «آنچه در مواضع برفت از این معنی کفایت است و ما در کتاب البراهین فی امامة امیرالمؤمنین بیان آید و وجه خبر.» پایان نسخه مطابق است با سطر دوازدهم از صفحۀ 641 چاپ استاد محدث. بدین ترتیب از سطر دوازدهم به بعد این صفحه تا صفحۀ 647 چاپ استاد، از نسخۀ گنج‌بخش ساقط شده است. شش صفحه آخر کتاب وصالی شده و نسخه آب دیده اما به استثنای چند سطر اول صفحات که وصالی شده، تقریباً تمام آن خواناست (برای اطلاعـات نسخه‌شنـاسـی کـامـل، نـک: فهرسـت نسخـه‌هـای خطـی فارســی کـتابخـانة گنج‌بخش، احمد منزوی، گردآوری، تجدید نظر و بازنویسی از عارف نوشاهی، ج 5، مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان، اسلام‌آباد، 2005، ص 2609 و 20610، شمارۀ کتابخانۀ گنج‌بخش: 14095).
آنچه خواندید، منتخبی است از مقاله ای با عنوان «نسخه ای نویافته از کتاب نقض» که قهرمان سلیمانی آن رادر شماره اخیر فصلنامه دانش (فصلنامۀ علمی ـ پژوهشی مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان، اسلام‌آباد) به چاپ رسانیده است.

دانش (فصلنامۀ علمی ـ پژوهشی مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان، اسلام‌آباد) - شماره 108، بهار 91؛ مدیر مسئول و سردبیر: قهرمان سلیمانی؛ مدیر: مرتضی موسوی؛ ویراستار: عسکر بهرامی؛ 199+6 صفحه؛ 300 روپیه.

معرفی نشریه از زکیه بیات