میراث مکتوب- کتاب «تفریحات ایرانیان: مسکرات و مخدرات از صفویه تا قاجاریه» پژوهشی است از رودی مته که به تازگی با ترجمه مانی صالحی‌علامه توسط نشر نامک منتشر شده است.

این کتاب فارغ از موضوع بدیع و جذاب آن که در حیطه تاریخ اجتماعی قرار می‌گیرد، الگوی مناسبی است از پژوهش‌های تاریخی است که می‌توانند در ریشه‌یابی بحران‌های کنونی ایران به کار آیند.

به عقیده رودی مته نیروی جاذبه فرهنگ که تمایل داشته حقیقت و تعالی را از واقعیت خارجی ملموس باارزش‌‌‌‌‌‌‌تر و معتبرتر بداند، باعث شده ایران‌پژوهان، چه ایرانی و چه خارجی، تحقیق در فعالیت‌‌‌‌‌‌‌های متعالی‌‌‌‌‌‌‌تر و روحانی‌‌‌‌‌‌‌تر حیات بشری را بر علاقه‌‌‌‌‌‌‌شان به ابعاد مادی زندگی از جمله موضوع تولید و مصرف ترجیح دهند.

به نظر او اگر غنای سنت فرهنگی ایران و فقر نسبی اسناد اجتماعی ـ اقتصادی برای هر دوره‌‌‌‌‌‌‌ای تا قبل از عصر جدید را هم به مورد قبل اضافه کنیم، می‌‌‌‌‌‌‌توان فهمید که چرا محققان تأثیرات سکرآور مواد مخدر و الکل را بیشتر همچون استعاره‌‌‌‌‌‌‌ای شاعرانه نگریسته‌‌‌‌‌‌‌اند.

به نظر رودی مته، مسکرات و مخدرات از دوران باستان تا عصر حاضر به گونه‌های متنوعی در حیات اجتماعی، اقتصادی و سیاسی ایران تأثیر گذاشته است. مته بر آن است که مصرف برخی از مشروبات در میان نخبگان ایرانی در دوران باستان و حتی پس از اسلام رواج داشته است؛ به طوری که در برخی موارد بر قدرت و توان نظامی و کیفیت رهبری سیاسی تاثیر منفی گذاشته است. او شکست شراب آلوده شاه اسماعیل در جنگ چالدران را از این دست تأثیرات می‌داند.

پروفسور رودی مته استاد تاریخ خاورمیانه و ایران در دانشگاه دِلِوِر آمریکا (University of Delaware)  و صاحب کرسی مونروئه در تاریخ خاورمیانه است. یکی از موضوعات پژوهش وی تاریخ‌نگاری عصر صفویه است و در این زمینه کتاب‌های «زوال صفویه و سقوط اصفهان» و «پژوهش‌های پولی و مالی ایران از صفویه تا قاجار» را پیش از این به رشته تحریر در آورده و منتشر کرده است.

پروفسور رودی مته جانشین پروفسور یارشاطر در ایرانیکا و از برجسته‌ترین ایران‌شناسان حال حاضر جهان است.

تفریحات ایرانیان: مسکرات و مخدرات از صفویه تا قاجاریه، رودی مته، ترجمه مانی صالحی‌علامه، تهران: نامک، ‏ ۱۳۹۸، چاپ اول،‏ ۴۴۸ ص، 68000 تومان