میراث مکتوب- شاهنامۀ حکیم توس، دایرةالمعارف بزرگی است که فرهنگ و تاریخ کهن ایران زمین را در بردارد. یکی از هزاران مفاهیم ارزشمند معنوی که در این اقیانوس فراخ گستر و ژرف‌عمق به زیبایی و شیوایی موج می‌زند، نیایش پروردگار یگانه است. بازتاب گستردۀ این کردار معنوی در شاهنامه نشان از آن دارد که نیایش همچون خداجویی، از نخستین روزگاران شکل‌گیری تمدن بشری کرداری پسندیده و همراه با باور و اعتقاد در فرهنگ مردم ایران زمین بوده است.

با تأملی در شاهنامه به روشنی دریافت می‌شود که نیایش یکی از مستحکم‌ترین پناهگاه‌های خداجویان، خردمندان، پهلوانان و پادشاهان و وسیلۀ مقابله با جادوگری‌ها و بداندیشی‌ها و ترفندهای دشمن است. نیایش‌های شاهنامه به گونه‌ای درس خداشناسی می‌دهند و اغلب برای طلب نیازهای عمومی و منافع ملی و رستگاری معنوی به کار می‌روند نه برای منافع شخصی. این کردار معنوی، آدمی را به منبع اصلی قدرت وصل می‌کند و نیاز او را هر چند که انسانی تمام‌عیار چون رستم باشد و یا پادشاهی آرمانی، قدرتمند و با خرد و هنر چون کی‌خسرو، نشان می‌دهد.

در مقاله بررسی نیایش‌های شاهنامۀ فردوسی این نیایش‌ها از جنبه‌های گوناگون همچون: نوع خواسته‌ها در نیایش، نیایشگران به تفکیک شخصیت‌ها و ... بررسی شده است.

این پژوهش توسط مهناز ولدبیگی، کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه ایلام و موسی پرنیان، استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه رازی کرمانشاه انجام داده‌اند و نتیجه آن را در قالب یک مقاله در شماره 53 فصلنامه متن‌پژوهی ادبی منتشر کرده‌اند.

متن کامل این مقاله را می‌توانید از اینجا دریافت کنید.