آرايش انجامه جزو آرايشهاي پاياني نسخهها به شمار ميآيد؛ يعني اگر قرار بود تا نسخهاي را به شيوههاي گوناگون بيارايند، تذهيب انجامه در مراحل پاياني انجام ميگرفت.
در بررسي دورۀ زماني پديد آمدن نگارهها يكي از مهم ترين عوامل، تاريخ كتابت نسخه است اما گاهي نيز ميبينيم كه نگاره هاي يك نسخه چند قرن پس از كتابت آن ترسيم شده است.
شباهتهايي كه ميان نگارگري سلجوقي با آثار نگارگري مانوي ديده ميشود، تقريباً يك نتيجهگيري عمومي را در ميان پژوهشگرانِ نگارگري دورۀ اسلامي مطرح ساخته و آن اينكه نقاشي سلجوقي به ميزان بسياري تحت تأثير نگارگري مانوي بوده است.
يكي از شيوههايي كه حدوداً از نيمه دوم سده هشتم هجري در ترسيم سرلوحهها رواج يافت شامل سرلوحههايي است كه در ميانه كنگرههاي فراز كتيبه آنها يك ترنجِ باداميشكل ترسيم شده است.
شمسه عبارت است از طرحهاي تزئيني دايره شكل كه با شيوههايي چون تذهيب در بخشهاي گوناگون نسخه اجرا ميشد.
ترنج از نقشهاي پركاربرد در نسخه پردازي بوده و ترسيم و ايجاد آن به شكل هاي گوناگوني انجام ميشد با اين وجود تلاش چنداني براي دستهبندي گونه هاي ترنج انجام نشده است.
نويسندۀ اين سطرها در هنگام نگارش كتاب نسخهشناخت كوشش داشت كه عمدۀ مباحث مرتبط با دانش نسخهشناسي را در آن اثر گرد آورد.
جلدهاي ضربي طلاپوش لوح بزرگ به گونهاي از جلدها اطلاق ميشود كه طرحهاي ابره آنها را با قالبهايي بزرگ ايجاد كرده و آنها را با زر محلول ميآراستند.
«گرفت و گير» يكي از زيرمجموعههاي «جانورسازي» به شمار ميآيد كه در آن به ترسيم صحنههاي درگيري دو جانور وحشي با يكديگر و يا شكار يك جانور توسط جانور درنده ديگر پرداخته ميشود.
چنانكه در توصيف اصطلاحات «جانورسازي» و «سيمرغ» اشاره كرديم، نگارگران دورۀ اسلامي براي ترسيم برخي از جانوران - بويژه جانوران خيالي - از يك دسته طرح هاي سنتي بهره مي بردند.
خطیبی میدانست هویت ایرانی با شاهنامه و زبان فارسی پیوند ذاتی دارند و برای حفظ زبان فارسی، هماره باید از فردوسی گفت و درباره شاهنامه نوشت.